राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 आढावा कार्यशाळा : नव्या शिक्षण पर्वाचा प्रगल्भ विचारमंथन..

राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 आढावा कार्यशाळा : नव्या शिक्षण पर्वाचा प्रगल्भ विचारमंथन

शिरूर | प्रतिनिधी
पारंपरिक शिक्षण पद्धतीवर आधारित भारताचे शिक्षण क्षेत्र आता नव्या वळणावर आहे. या परिवर्तनाचा मुख्य धागा ठरलेले राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 (NEP 2020) याच्या अंमलबजावणीसाठी संपूर्ण देशभरात विविध पातळ्यांवर कृतीशील प्रयत्न सुरू आहेत. अशाच प्रयत्नांचा भाग म्हणून सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या अंतर्गत गुणवत्ता सिद्धता कक्ष (IQAC) आणि चांदमल ताराचंद बोरा कला, वाणिज्य व विज्ञान महाविद्यालय, शिरूर यांच्या संयुक्त विद्यमाने २५ जून २०२५ रोजी पुणे ग्रामीण स्तरीय “NEP 2020 आढावा कार्यशाळेचे” आयोजन करण्यात आले.

ही कार्यशाळा केवळ एक औपचारिक उपक्रम न राहता, धोरणाच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी शिक्षक, प्रशासक, महाविद्यालये व विद्यापीठ व्यवस्थापन यांच्यातील समन्वय व संवादाचे प्रभावी व्यासपीठ ठरली.कार्यशाळेची सुरुवात – विचारांचा नवा आरंभ

विद्यापीठ गीताने कार्यक्रमाची सुरुवात झाली. प्राचार्य डॉ. के. सी. मोहिते यांच्या प्रास्ताविकाने NEP 2020 अंमलबजावणीत समोर येणाऱ्या यशस्वी बाबींसह आव्हानांवर स्पष्ट प्रकाश टाकण्यात आला.कार्यशाळेचे अध्यक्ष मा. श्री. नंदकुमार निकम (सचिव, शिरूर शिक्षण प्रसारक मंडळ) हे होते.
तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन – धोरणातील सार, अंमलबजावणीतली धार.डॉ. संजय ढोले.(राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण समिती अध्यक्ष, पुणे विद्यापीठ)
धोरणामागील शासनाचा दृष्टिकोन उलगडत त्यांनी विद्यापीठांची भूमिका स्पष्ट केली. NEP 2020 हे शिक्षण क्षेत्रासाठी संकल्पनेपासून कृतीपर्यंतचा प्रवास आहे, असे त्यांनी नमूद केले.डॉ. विनायक जोशी.(IQAC संचालक)
“अंमलबजावणीतील अडचणी ओळखूनच धोरण यशस्वी होऊ शकते” असे स्पष्ट करत त्यांनी सरकारी अहवालासाठी अशा कार्यशाळांची गरज अधोरेखित केली.
डॉ. सुप्रिया पाटील.(वाणिज्य व व्यवस्थापन अधिष्ठाता)
“विद्यापीठ, महाविद्यालय आणि शासन यांच्यातील संवादातील त्रुटी दूर झाल्यासच NEP प्रभावी ठरू शकेल”, असे स्पष्ट मत त्यांनी मांडले. नीतीसुधारणांची रूपरेषा त्यांनी सुचवली.डॉ. संजय तांबट.(अंतरविद्या अधिष्ठाता)
NEP 2020 ही विद्यार्थ्यांच्या सर्वांगीण विकासाची गॅरंटी असल्याचे ठासून सांगत त्यांनी नव्या शैक्षणिक संरचनेची प्राथमिकता अधोरेखित केली.
चर्चासत्र – मैदानात उतरलेले अनुभव
कार्यशाळेनंतर झालेल्या संवाद सत्रात पुणे ग्रामीण विभागातील IQAC समन्वयक व NEP नोडल अधिकारी यांनी आपल्या अनुभवांची मांडणी केली. काही समस्यांचे मार्गदर्शन तत्काळ करण्यात आले, तर काही बाबी शासनाकडे रिपोर्टच्या माध्यमातून सादर करण्याचे ठरले.
उपसंहार – धोरण यशस्वीतेचा पुढचा टप्पा
कार्यशाळेच्या अध्यक्षीय समारोपात नंदकुमार निकम सरांनी सांगितले की NEP ही केवळ शैक्षणिक सुधारणा नसून समाजाच्या ज्ञानात्मक पुनर्रचनेचा आराखडा आहे. शिक्षकांची संख्या वाढवणे, शिक्षकांचे गुणवत्ता संवर्धन, बहुविषयकता आणि कौशल्यविकास यावर त्यांनी भर दिला.
कार्यशाळेचा आभारप्रदर्शन डॉ. एन. एम. घनगावकर यांनी केला. सूत्रसंचालन डॉ. क्रांती पैठणकर यांनी प्रभावीरीत्या पार पाडले. कार्यशाळेच्या आयोजनात महाविद्यालयातील शिक्षक व शिक्षकेत्तर कर्मचारी, समिती सदस्य यांचे योगदान उल्लेखनीय ठरले.
सारांश – शिक्षणाची नवी दिशा

NEP 2020 कार्यशाळा म्हणजे शिक्षण क्षेत्रातील मोठ्या परिवर्तनाचा आरंभबिंदू. धोरणाच्या कृतीमूल्यांकनात शिरूर येथील ही कार्यशाळा एक महत्वपूर्ण टप्पा ठरली. धोरण म्हणजे केवळ कागदावरील मजकूर नव्हे, तर ते कृतीशीलतेत उतरवणे ही खरी परीक्षा.

अशा कार्यशाळा म्हणजे दिशा, दृष्टी आणि धोरण यांच्यातील समन्वयाचे वास्तव रूप. NEP 2020 सारख्या दूरदर्शी उपक्रमासाठी ही कार्यशाळा निश्चितच एक स्तुत्य व प्रेरणादायी उदाहरण ठरली आहे.