“सदैव आठवणीत राहणारे… कै. आनंदराव आप्पा वराळे – समाजसेवेच्या वाटेवर चालत स्वतःला झिजवलेला एक तेजस्वी दीप!“
✍️ विशेष प्रतिनिधी
माणसाच्या आयुष्याची खरी किंमत त्याने संपत्ती किती मिळवली यावर नाही, तर त्याने इतरांसाठी काय दिलं यावर ठरते. हीच जीवनमूल्यं जपत, एक पूर्ण आयुष्य समाजासाठी अर्पण करणारे कै. आनंदराव आप्पा पांडुरंग जगताप (वराळे) हे नाव आजही मांडवगण फराटा, शिरूर तालुका आणि पुणे जिल्ह्याच्या जनमानसात जिवंत आहे.
👣 सामान्य जन्म, असामान्य प्रवास
01 जून 1949 रोजी शेतकरी कुटुंबात जन्मलेले आप्पा लहानपणापासूनच शांत, अभ्यासू आणि स्वाभिमानी होते. शिक्षणाची तळमळ एवढी होती की, विद्याधाम प्रशालेचे पहिले विद्यार्थी म्हणून त्यांचं नाव आजही इतिहासात कोरलेलं आहे. पुढे पुणे विद्यापीठात एम.ए. शिक्षणात संपूर्ण विद्यापीठात पहिला क्रमांक मिळवणं हे केवळ व्यक्तिगत यश नव्हतं – ते संपूर्ण गावाचा आणि तालुक्याचा अभिमान होतं.
🏆 दिल्लीपर्यंत पोहोचलेली गुणवत्ता
आप्पांच्या या यशाचे पडसाद थेट दिल्लीपर्यंत पोहोचले. संजय गांधींसारख्या राष्ट्रीय नेत्याकडून सन्मान मिळाला आणि काँग्रेसच्या युवक अध्यक्षपदाची जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर आली. पण पदाचा गर्व नव्हता – होती फक्त जबाबदारीची जाण.
🏫 शिक्षणक्षेत्रातून समाजकारणात प्रवेश
शिक्षक म्हणून काम करताना त्यांनी अनेक विद्यार्थ्यांचे जीवन उजळले, पण समाजासाठी काहीतरी मोठं करायचं या ध्यासाने त्यांना साखर कारखान्याच्या उभारणीकडे वळवलं. आणि इथेच त्यांच्या कर्तृत्वाचा खरा प्रकाश दिसू लागला.
🏭 घोडगंगा कारखाना – एक स्वप्न, एक समर्पण
“घोडगंगा सहकारी साखर कारखाना” उभारणी ही फक्त औद्योगिक विकास नव्हता – ती होती हजारो शेतकऱ्यांच्या आशेची किनार. या ध्येयासाठी आप्पांनी दहा वर्षे विना मानधन सेवा केली. रु. 60,000 मानधनही परत कारखान्याच्या कामासाठी दिले. एवढं करूनही न बोलता, न जाहिरात करता, फक्त कर्तव्य म्हणून.
एका वेळी 45,000 रुपये कॉन्ट्रॅक्टरने दिल्यावरही ते पैसे त्यांनी प्रामाणिकपणे परत कारखान्याकडे सुपूर्द केले. हे केवळ व्यवहार नव्हते – ती होती त्यांच्या संस्कारांची साक्ष
🧳 “पिशविवाले वराळे” – प्रामाणिकपणाचा चेहरा
आप्पा कायम आपल्या सोबत दप्तर ठेवत. कारखान्याची कागदपत्रं, माहिती याबाबतीत ते अचूक आणि अपटूडेट असायचे. माजी खासदार शंकरराव पाटील त्यांना प्रेमाने “पिशविवाले वराळे” म्हणायचे, ही उपाधी त्यांच्या कार्यनिष्ठेची साक्ष होती.
🏡 गावासाठी समर्पित नेतृत्व
1984-1992 दरम्यान सरपंच म्हणून काम करताना त्यांनी मांडवगण फराटा गावाचा चेहरामोहरा बदलून टाकला. चंदननगर वसाहत, रस्ते, घरकुल योजना अशा अनेक योजना त्यांनी उपसरपंच भानुदास फराटे यांच्या सोबत यशस्वी केल्या.
👨👩👧👦 संस्कारांची संपत्ती – आप्पांचा वारसा
आप्पांचा संपूर्ण परिवार हा आज शिक्षण, प्रशासन, उद्योग, आणि समाजसेवेच्या क्षेत्रात आदर्शस्थानी आहे. पत्नी लतिका काकी, दोन मुलगे – अमोल आणि अभिजित, दोन मुली – अर्चना आणि अनुश्री, आणि दोन जावई – दत्तात्रय पानसरे व कुणाल काळभोर हे सर्वजण आपल्या-आपल्या क्षेत्रात प्रगती करत आहेत. आप्पांनी दिलेले संस्कारच त्यांच्या यशाची पायाभरणी ठरले.
💔 एक चिरंतन आठवण – आणि एक अपूरा रिकामा कोपरा…
आप्पांचं जाणं हे केवळ एका माणसाचं निधन नव्हे – तो एका युगाचा अंत आहे. आजही गावात, कारखान्यात, शाळेत किंवा त्यांच्या जुन्या मित्रांमध्ये त्यांची आठवण जिवंत आहे. त्यांच्या आठवणीने डोळ्यांच्या कडा पाणावतात आणि मनात आदरभाव उगम पावतो.
🌸 शब्द संपतात, पण स्मृती संपत नाहीत…
“त्यांनी नुसती सेवा केली नाही, तर समाजाच्या मनात जागा निर्माण केली.”
आजही त्यांच्या हस्ताक्षरात लिहिलेलं एखादं दप्तर, एखादी नोट, किंवा एखादी आठवण… हृदय स्पर्शून जाते.
🙏 आनंदराव आप्पा वराळे यांना विनम्र श्रद्धांजली!
“तुमचं आयुष्य आमच्यासाठी एक शिकवण आहे… आणि तुमच्या आठवणी आमच्यासाठी दीपस्तंभ!” 💐
✍️
. नंदकुमार पवार
(M.B.A, M.Com, GDC&A, D.CIT)
RJNEWS27MARATHI.COM विशेष लेख