पंपवरचा हिरो: दुर्लक्षित कामगारांचा भावनिक प्रवास
Rjnews27 मराठी विशेष बातमी
पेट्रोल पंप, गॅस स्टेशन, सीएनजी पंप – शहर असो वा गाव, हे ठिकाण आपल्यासाठी फक्त एक “स्टॉप” असतो. तिथं उभं राहायचं, टाकी फुल करायची आणि पुढं जायचं. पण त्या क्षणांत आपल्या डोळ्यांदेखत असतो एक असा हिरो – जो प्रत्येक वाहनाच्या मागे उभा राहून, मूकपणे सेवा देत असतो. तो म्हणजे पंपवरचा कामगार.
तोही माणूस आहे…
तो देखील आपल्या सारखाच आहे – घर चालवतो, लेकरांना शाळेत पाठवतो, आजारपणात घरच्यांना दवाखान्यात घेऊन जातो. पण तो सणाच्या दिवशीदेखील पंपवर उभा असतो. दिवाळीत जेव्हा आपण फटाके उडवत असतो, तेव्हा तो पेट्रोलपंपाजवळ उभा राहून ‘सेफ्टी’ जपतो. ईद असो की दसरा, ग्राहकांच्या रांगेत तोच असतो – शांत, समजूतदार, आणि कधी कधी गिऱ्हाईकाच्या रागाला बळी.
लॉकडाऊनने उघडं केलं वास्तव
२०२० चा लॉकडाऊन अनेकांच्या आयुष्यात वादळ घेऊन आला. काहीजणांच्या हातात काम नव्हतं, काहीजण शहर सोडून गेले. पण पंपवरचे हे कामगार – जीव धोक्यात घालून, रस्त्यावर उभं राहिले. त्यांना मास्क, सॅनिटायझर मिळाले नाहीत, पण ते गाड्यांना इंधन पुरवत राहिले. तेव्हा कोणतीही ‘वर्क फ्रॉम होम’ संधी त्यांच्यासाठी नव्हती.
दिवस १२ तासांचे, पण वेतन तुटपुंजं
हे काम ८ तासांचं असावं असं कायद्यात लिहिलंय – पण वास्तवात, अनेकदा कामगार १२-१४ तास उभे असतात. उन्हात, पावसात, धुक्यात – त्यांच्या विश्रांतीला जागा नाही. एखादा ग्राहक पैसे न देऊन गेला, तर त्याची किंमत ह्या कामगारालाच भरावी लागते. आणि या अन्यायाविरुद्ध बोलल्यास – नोकरी गमावण्याचा धोका असतो.
मानसिक तणाव – एक जखम जी दिसत नाही
त्यांच्यावर दररोज डोस दिला जातो – “चाल लवकर!”, “अरे, इतकं वेळ का लागतो?”, “काय झोपलायस काय?”, “बघ पेट्रोल कमी टाकलंस तर!” अशा अनेक शिव्या ऐकूनही ते शांत राहतात. पण मनात राग, दु:ख, थकवा दाटून येतो. त्यांच्यासाठी ना काउन्सिलिंग असतं, ना आधार. पंपवरचा हा हिरो हसतो, कारण त्याला दुसरा पर्यायच नसतो.
काय हवंय या हिरोंना?
नियमित आणि योग्य पगार
सणावाराच्या दिवशी विश्रांती किंवा विशेष भत्ता
आरोग्य विमा आणि सुरक्षेची हमी
मानसिक आरोग्याचे आधार केंद्र
गिऱ्हाईकांच्या हिंसाचाराविरोधात संरक्षण
कायद्याचं आणि कंपनीचं पाठबळ
आपण काय करू शकतो?
गाडी भरताना “धन्यवाद” म्हणा
त्यांच्यावर ओरडण्याऐवजी थोडी सहनशीलता ठेवा
सोशल मीडियावर त्यांच्या हक्कासाठी आवाज उठा
कंपन्यांकडून त्यांना योग्य सुविधा मिळाल्या पाहिजेत यासाठी पाठपुरावा करा
पंपवरचा माणूस फक्त टाकी भरत नाही, तो तुमचं आणि देशाचं चाकं फिरवतो.
त्याला हिरो म्हणायचं, की नोकर?
तोही एक माणूस आहे – त्यालाही माणुसकीची, आदराची गरज आहे.
– Rjnews27 मराठी विशेष प्रतिनिधी रिपोर्ट